Wonen in Oldelamer
Oldelamer is al sinds 1542 een welvarend dorp dat ten westen van Wolvega ligt. Het dorp heeft nu ruim 200 inwoners.
Oldelamer
Binnen de naamgeving van de dorpen in Weststellingwerf is het opvallend hoeveel maal de voorvoegsels ‘olde’ en ‘nije’ voorkomen. Oldelamer is daar één van. Alles heeft te maken met het feit dat vanuit het moederdorp op een gegeven moment een nieuw dorp is gesticht, in dit geval het oostelijker gelegen Nijelamer. Een opdeling die in ieder geval voor 1320 moet hebben plaatsgevonden omdat beide namen dan voor het eerst in de geschreven historie opduiken. Mogelijk dat het vele honderden jaren of wel misschien eeuwen daarvoor zijn beslag heeft gekregen.
Het voetpad van Wolvega
Een echte dorpskern heeft zich pas in de 20e eeuw gevormd in de omgeving van de kerk. Daarvoor was er alleen sprake van verspreid staande bebouwing langs het ‘Voetpad naar Wolvega’ (thans: Kerkeweg en Hoofdweg). Een pad dat in het verlengde lag van het in de Groote Veenpolder nog aanwezige eeuwenoude voetpad.
Verbindingsvaart van Oldelamer
Was er vroeger een directe verbinding, na 1748 kwam daar verandering in. Toen liet de grootgrondbezitter Nicolaas II van Heloma, ten behoeve van de afvoer van turf, de verbindingsvaart tussen De Lende en De Kuunder graven, die heden nog zijn naam draagt. Om de verbinding met het afgesneden deel van het dorp en het overige achterland in stand te houden werd Oldelamer een tweetal draaibruggen rijker. Eén op de plaats waar nu de Oldelaamsterbrug nog is gelegen en de andere als voetgangersbrug in het Voetpad. De laatste werd in de ’70 jaren van de vorige eeuw uitgeruimd toen de Kerkhofslaan vanuit Oldetrijne in het kader van de uitvoering van de ruilverkaveling ‘Oldelamer’ werd doorgetrokken.
Oldelamer aan de Helomavaart
De overlevering wil, dat deze Nicolaas van Heloma op tragische wijze om het leven is gekomen (1774). Hij zou verdronken zijn toen hij de pas gegraven vaart voor de eerste maal overstak. De op topografische kaarten veelvuldig voorkomende naamsaanduiding, ‘Jonkers- of Helomavaart’ laat zich eenvoudig verklaren door het feit dat van Heloma door het volk regelmatig met jonker werd aangesproken.
Openbaar onderwijs in Oldelamer
Openbaar onderwijs wordt gegeven aan de openbare basisschool ‘De Lamer’. Wat het openbaar vervoer betreft wordt Oldelamer aangedaan door de buurtbus van de Buurtbusvereniging De Westhoek.
Tekst: Geert Lantinga
